مونا لیزا (ایتالیایی: Monna Lisa، انگلیسی: Mona Lisa) یا لبخند ژوکوند (La Gioconda)، یکی از پرآوازه‌ترین تابلوهای نقاشی لئوناردو داوینچی هنرمند مشهور ایتالیایی است که با رنگ روغن بر روی چوب سپیدار حدودا در سال 1503 کشیده شده است. این نقاشی بعنوان شناخته‌شده‌ترین، پربازدیدترین و مورد تقلیدترین اثر جهانشناخته می شود.

این تابلو که از چهره "لیزا دل ژوکوندو" کشیده شده به دلیل لبخند مرموز و سبک نوین نقاشی داوینچی در آن زمان مشهور شد.

نقاش چهره را درون یک هرم قرار داده و سه لکه بزرگ روشنایی در اثر بوجود آورده‌است. ترکیب‌بندی، رنگ‌پردازی، تأکید بر عنصر انسانی، تصویر سه‌بعدی، و نمایی علمی از سایه روشن از ویژگی‌های این اثر است که باعث زیبایی آن شده. منظره کمی از بالا و چهره کمی از پایین دیده میشود.

گفته شه داوینچی عاشق نقاشی خود شده و از تحویل آن به سفارش دهنده خودداری میکند، اما پس از ورود به فرانسه، آنرا به پادشاه فرانسه میفروشد. از زمان انقلاب فرانسه تابلو در موزه لوور نگهداری می شود.

در سال 1911 نقاشی توسط یک کارمند ایتالیایی موزه دزدیده می شود تا به زادگاهش ایتالیا برده شود، اما پس از 2 سال نقاشی پیدا میشود.در این بین پیکاسو (نقاش) و گیوم آپولینر (شاعر) هم متهم به دزدی می شوند. در طی این مدت چندین کپی از آن بمعرض فروش گذاشته میشود. سالها بعد (1956) فردی با اسید به پائین تابلو آسیب زد که ترمیمش سالها زمان برد. در سال 2022 هم مردی در لباس زن با کیک به نقاشی حمله کرد که آسیبی به آن وارد نشد.

از سال 1819 اثری بنام مونا لیزا نیز در موزه پرادو مادرید نگهداری میشود که گفته شده همزمان با نقاشی اصلی و در همان استودیو کشیده شده، اما مشخص نیست که نقاش آن خود داوینچی است یا یکی از شاگردانش. این کپی، پس زمینه متفاوتی دارد و آن هم پس از بازسازیِ رنگ سیاهی که قبلا در پس زمینه قرار داشت، مشخص شد. هر دو نقاشی دارای زمینی مایل به رنگ روغنی و سفید هستند، در حالی که در نسخه پرادو رنگ نارنجی بیشتر به چشم می آید.

مناظر در هر دو اثر ظاهر محو یکسانی دارند، اما چشم‌اندازی که در کپی دیده میشود ناتمام است. این شامل سازه های سنگی است که لئوناردو در میلان در حدود 1508 کشیده و در زیر سطح نمونه اولیه وجود دارد. این جزئیات از این فرضیه پشتیبانی می‌کند که نسخه پرادو مربوط به مدتی قبل از تکمیل نسخه اصلی است، که لئوناردو در لحظه‌ای که کپی‌کننده دیگر نمی‌توانست آن را ببیند اصلاحش کرد.

مونا لیزا (موزه لوور - پاریس)

undefined

مونالیزا (موزه پرادو - مادرید)

تعریف نشده

جای خالی نقاشی روی دیوار لوور پس از دزدی 1911

ازدحام بازدید کنندگان پشت شیشه محافظ

مونا لیزا عنوان پُربازدیدترین اثر هنری لوور را یدک می‌کشد