خداوند الموت، حسن صباح (پل آمیر)

کتاب "خداوند الموت، حسن صباح" یک رمان تاریخی در مورد حسن صباح است که توسط پل آمیر نوشته و توسط ذبیح الله منصوری (1287-1365) ترجمه شده است.

گفته شده که حسن صباح اسماعیلیون نزاری، معروف به "حشاشین" را در قرن پنجم قمری و در دوران زمامداری سلجوقیان، رهبری می کرد و در الموت، قلعه ای را ساخت. وی از علوم سیاست، نجوم، هندسه و فلسفه آگاهی داشت. صباح در تشکیلات مذهبی‌اش از قوانین خاص خودش پیروی می‌کرد. به این صورت که فرقه اسماعیلیه بر مبنای برداشت‌های شخصی صباح از قرآن و اسلام اداره و هر اجباری به دین اسلام و کتاب خدا نسبت داده می‌شد. با این عنوان که قرآن علاوه بر مفاهیم ظاهری دارای معانی باطنی نیز بوده و فقط حسن صباح می‌تواند آنان را درک کند. بدین ترتیب انجام هر عملی درون فرقه توجیه می‌شد. شاید هدف اصلی حسن صباح رهایی ایران از خلفای عباسی بوده، اما شکل مبارزه ایشان متفاوت بود.

ادوارد فیتز جرالد، از "سه یار دبستانی" بنام های: خیام، خواجه نظام الملک و حسن صباح یاد کرده است.

ذبیح اله منصوری در مدرسهٔ آلیانس سنندج که فرانسوی‌ها آن را اداره می‌کردند شروع به درس خواندن کرد؛ پس از چندی با مأموریت پدر در کرمانشاه به آن شهر رفت و زبان فرانسه را نزد پزشکی که این زبان را به‌خوبی می‌دانست فراگرفت. سپس در تهران و بعد از فوت پدر، عهده‌دار مخارج خانواده شد و به ناچار از تحصیل دست کشید. در سال ۱۳۰۱ شمسی همزمان با تأسیس روزنامه کوشش با سمت مترجم داستان و مقاله و مطالب علمی در آن روزنامه شروع به کار کرد.

در مورد نویسنده کتاب "پل آمیر" اطلاعاتی در دسترس نیست، برخی می گویندکه این نام را ذبیح الله منصوری ساخته تا کتاب خودش را به نام ایشان منتشر کند. و اگر نام انگلیسی کتاب (The Lord of Alamut“ Hassan Sabbah”) را جستجو کنید، فقط به ذبیح الله می رسید و فردی بنام paul Amir یا Pul Amir یا Pol Amir اصلا وجود خارجی ندارد!!!! در ویکی پدیا انگلیسی به صراحت گفته شده که این کتاب توسط ذبیح الله و با نام پل آمیر نگاشته شده است. در کل عده ای معتقدند «خداوند الموت» پرداخته ذهن منصوری بوده است.

منتقدان میگویند این کتاب کاملاً مستند نیست و بیشتر جنبه رمانتیک و داستانی دارد.

بنظر من نویسنده یا مترجم باید راستگو باشد، و اگر کتابی را بر اساس تخیل مینویسد، به صراحت تخیلی بودن آنرا اعلام کند و اگر مستند است، استنادهایش را دقیقا اعلام کند.

البته سبک ترجمه و تالیف ایشان و آسان خوان بودن نوشته های آقای منصوری، هرچند با دخل و تصرف زیاد همراه بود، بسیاری از ایرانیان را کتاب خوان کرد.

دنیای مجازی امروز، پر از دروغ هایی است که بصورت نوشته، فیلم و حتی مستندات جعل شده بدست مخاطب میرسد، لذا تشخیص راست از دروغ گاهی بسیار مشکل شده. در دنیای امروز که امکان جستجوی اینترنتی و هوش مصنوعی برای همه برایگان فراهم شده، امکان کشف دروغ های برخی از نویسندگان و محققان وجود دارد.

مینیاتوری از قلعه الموت (قرن 15 م):

خداوند الموت، حسن صباح (پل آمیر)