دائی جان ناپلئون (ایرج پزشکزاد)
در اینجا رمانی از ایرج پزشکزاد (1305-1400) گذاشته ام که حتما نامش را شنیده یا سریالش را دیده اید، بنام "دائی جان ناپلئون". این رمان طنز در سال 1349 خورشیدی نگاشته شد.
پزشکزاد می گوید: از پدری پزشک و مادری معلم به دنیا اومدم. تحصیلات ابتدایی و متوسطه در تهران و تحصیلات عالیه رو در فرانسه در رشته حقوق گذراندم. بعد از فارغ‌التحصیلی به استخدام وزارت امور خارجه درآمدم و به عنوان دیپلمات تا انقلاب در اونجا کار کردم. بعد از انقلاب از کار اخراج شدم به طوری که حتی حقوق بازنشستگی هم شامل حالم نشد. بعد از اون به فرانسه برگشتم و به کار روزنامه‌نگاری و قلم زنی و نوشتن اراجیف مشغول شدم.
نویسنده داستان را زمانی که در سفارت ایران در ژنو مشغول بکار بود نوشت و آنرا بعنوان پاورقی در مجله فرئوسی بچاپ رساند.
رمان به زبانهای روسی، فرانسوی، غبری، انگلیسی، آلمانی و نروژی هم ترجمه شده است.
داستان در مورد عشق سعید و دختر دائی اش می باشد که در عالم جوانی و در زمان جنگ دوم جهانی رخ می دهد.
قصه دائی جان ناپلئون در باغ بزرگی اتفاق می افتد که سه عمارت در آن وجود دارند: خانه قهرمان داستان یا دائی جان ناپلئون، خواهرش که مادر سعید است و برادر کوچکترش که با وجود اینکه با درجه پایینی از ارتش بازنشسته شده، به او سرهنگ می گویند. بر این باغ دائی جان ناپلئون با بیماری پارانوئیدش (به همه مشکوک است) حکم می رانند.
- شخصیت دایی‌جان ناپلئون کسانی را نشان میدهد که با ساده‌اندیشی دچار توهم انگلیسی ترسی هستند.
- سعید عاشق‌پیشه جوان و کم تجربه‌ای‌ست که در عشقش شکست می‌خورد.
- اسدالله میرزا یا عمو اسدالله حامی سعید است که تلخی‌های روزگار از او مردی باتجربه و آسان‌گیر ساخته که زندگی در لحظه را به هیچ عشق یک طرفه‌ای نمی‌فروشد. پزشکزاد از شخصیت یکی از آشنایانش به نام ابوالفضل میرزا و همچنین تورج فرازمند در پردازش شخصیت اسدلله میرزا الهام گرفته‌است.
ابراهیم یونسی در سال ۱۳۸۸ در مصاحبه‌ای می‌گوید که رمان "زندگی و عقاید آقای تریسترام شندی" اثر لارنس استرن را «از روی لج و لجبازی» ترجمه کرده تا دست ایرج پزشکزاد را در نوشتن دایی‌جان ناپلئون رو کند. وی معتقد است این رمان عیناً از تریسترام شندی کپی‌برداری شده و صرفاً شخصیت‌ها و وقایعش بومی‌سازی شده‌اند (البته من خودم این رمان دوم را نخوانده ام و از این مطلب مطمئن نیستم).
The Life and Opinions of Tristram Shandy, Gentleman به اختصار تریسترام شندی، رمانی است 9 جلدی نوشتهٔ لارنس استرن انگلیسی که در سال ۱۷۵۹ منتشر شد. در این رمان از شیوه فرانسوا رابله در داستان‌گویی استفاده شده است. داستان پر است از اظهارنظرها و عقاید راوی که به شکلی نامنظم و پراکنده به خواننده ارائه می‌شوند و نویسنده با کلک‌بازی‌های فراوان اصل داستان را مرتب به تأخیر می‌اندازد. آقای یونسی این کتاب را در سال 1378 ترجمه و در دو جلد منتشر کرده است.
البته بنظر من اگر بعد از 300 سال نویسنده ای از کتابی ایده گرفته باشد اشکالی ندارد، اما بهتر است در جایی به منبع اشاره کند.
از این رمان در سال 1355 سریالی با همین نام، توسط ناصر تقوایی ساخته شده که بسیار جذاب بوده و هنرپیشگان توانایی نظیر: سعید کنگرانی، غلامحسین نقشینه، پرویز صیاد، محمدعلی کشاورز، پرویز فنی زاده و نصرت الله کریمی در آن ایفای نقش کرده اند.
سلام دوستان هنر دوست